به گزارش شهرآرانیوز، یکی از موضوعات مهم در عقد نکاح، تعیین محل زندگی مشترک زوجین است. بر اساس قانون مدنی ایران، اصولاً زن موظف است در همان محلی که شوهرش سکونت دارد زندگی کند. دلیل این الزام، ریاست شوهر بر زندگی مشترک و همچنین لزوم تمکین زن از همسر است. به عبارت دیگر، زن باید در منزل یا شهری که شوهر برای زندگی مشترک انتخاب کرده، حضور داشته باشد تا بتواند وظایف زناشویی و خانوادگی خود را به درستی انجام دهد.
با وجود این الزام قانونی، زن میتواند در برخی شرایط از سکونت در محل تعیینشده توسط شوهر امتناع کند.
خوف جسمی، روحی یا حیثیتی: اگر زندگی در منزل شوهر برای زن خطر جانی، روانی یا حیثیتی ایجاد کند، زن میتواند از سکونت در آن محل خودداری کند.
حق حبس: زوجه میتواند تا زمانی که مهر او به طور کامل پرداخت نشده است، با استناد به حق حبس، از ایفای وظایف زناشویی و از جمله سکونت در منزل شوهر امتناع کند.
شرط محل سکونت: زن میتواند ضمن عقد نکاح شرط کند که اختیار تعیین محل زندگی مشترک با او باشد یا حداقل در انتخاب آن نقش و حق تصمیمگیری داشته باشد.
ماده ۱۱۱۴ قانون مدنی مقرر کرده است که زن باید در منزلی که شوهر تعیین میکند سکونت داشته باشد؛ مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده شده باشد. این ماده به صراحت نشان میدهد که حق تعیین محل زندگی در شرایطی میتواند به زن واگذار شود.
انواع شرط محل سکونت زن عبارتند از:
تعیین محل یا شهر خاص: زوجه میتواند شرط کند که پس از ازدواج، زندگی مشترک در منزل، محله یا شهر مشخصی برقرار شود.
ممنوعیت تغییر محل زندگی: زوجه میتواند شرط کند که شوهر حق انتقال محل زندگی مشترک از محل یا شهر تعیینشده را بدون رضایت او نداشته باشد.
حق دائمی انتخاب محل زندگی: زوجه میتواند شرط کند که اختیار تعیین محل سکونت به طور مستمر با او باشد و زوج مکلف به تبعیت از تصمیم وی گردد.
در صورتی که مرد به این شرط عمل نکند و زن را مجبور به سکونت در محل دیگری کند، زن میتواند جبران خسارت دریافت کند. هرچند این تخلف معمولاً باعث فسخ عقد نمیشود، اما رعایت شرط ضمن عقد برای حفظ حقوق زوجه ضروری است.
به طور خلاصه، شرط محل سکونت زن در عقد ازدواج یکی از حقوق قانونی و مهم زوجه است که میتواند در سند ازدواج درج شود و شوهر موظف است به آن احترام بگذارد. این شرط به زنان امکان میدهد تا در انتخاب محل زندگی مشترک خود نقش داشته باشند و از فشارهای احتمالی ناشی از تغییر محل زندگی جلوگیری کنند.